Nắng và nóng ngoài những lợi ích của chúng mang lại trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta như giúp người nông dân phơi khô thóc, các loại nông sản, hay giúp chúng ta phơi khô các loại chăn, ga, đệm, quần áo mùa đông để cất đi…thì nắng và nóng có thể đem đến cho chúng ta nhiều điều bất lợi khác như say nắng, say nóng, rôm sảy, bỏng nhẹ do nắng và có thể cả chứng ung thư da, kèm theo với nắng là sự phát triển của nấm, vi khuẩn, virus và các loại côn trùng gây bệnh cho người.

 Say nắng, say nóng là hiện tượng rất thường gặp trong mùa hè. Không chỉ có biểu hiện: mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu,... mà còn có thể gây đột quỵ, nếu không xử trí kịp thời có thể để lại các di chứng thần kinh không hồi phục và tử vong.  Do đó chúng ta cần hiểu được trong điều kiện, hoàn cảnh nào con người dễ bị say nắng, say nóng để phòng tránh và cách xử trí khi có người bị say nắng, say nóng, nhất là trong điều kiện thời tiết hiện nay.

1.Nguyên nhân:

* Say nóng: thường xảy ra ở những trẻ em sau khi chơi chạy nhảy hay hoạt động nhiều trong hoàn cảnh nhiệt độ không khí cao, độ ẩm tương đối cao như trong phòng học, nhà ở không được thông gió gây cản trở quá trình thải nhiệt của cơ thể làm cho nhiệt độ ở trung tâm cơ thể tăng vọt quá giới hạn an toàn 9 38,5 độ C, đôi khi cao tới 40 – 41 độ C)

* Say nắng: Thường gặp khi trẻ em hoạt động trong một thời gian dài ở ngoài trời nắng mà không đội mũ nón, để cho tia nắng mặt trời chiếu thẳng trực tiếp và đầu hoặc gáy nạn nhân.

2. Biểu hiện:

* Biểu hiện của say nóng:

- Trường hợp nhẹ: Người vã mồ hôi, nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt, có cảm giác khát nước ngày càng tăng. Buồn nôn, khó thở, tức ngực, người nóng. Mạch và nhịp thở tăng.

- Trường hợp nặng: Bắt đầu có rối loạn hô hấp, nhịp thở nhanh và yếu, mạch đập nhanh. Người tím tái, thân nhiệt tăng cao. Có thể bị ngất.

* Biểu hiện của say nắng:

- Trường hợp nhẹ: Mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, ù tai. Đôi khi có kèm theo nôn hoặc buồn nôn. Nhiệt đọ cơ thể có thể tăng cao hơn bình thường một chút.

- Trường hợp nặng: Có thể xuất hiện rối loạn phản xạ, đôi khi có thể bị co giật.

3. Cách sơ cấp cứu

* Đối với say nóng:

- Trường hợp nhẹ: Cần kịp thời đưa nạn nhân vào chỗ thoáng mát, cho nằm nghỉ ngơi, các triệu chứng sẽ mất dần.

- Trường hợp nặng:

+ Đưa nạn nhân vào nơi thoáng mát, cởi bỏ bớt quần áo để cho sự thoát nhiệt dễ dàng.

+Hạ thân nhiệt bằng chườm khăn lạnh và theo dõi nhiệt độ cơ thể nạn nhân.

+ Chống mất nước và muối bằng cách cho uống nước mát, tốt nhất là dung dịch Oresol. Có thể tiêm thuốc trợ tim và truyền dịch để hồi phục điện giải.

* Đối với say nắng:

- Nhanh chóng đưa nạn nhân vào nơi râm mát và thoáng khí.

- Nới rộng hoặc cởi bỏ bớt quần áo và chườm lạnh bằng khăn mát hoặc nước đá ở những vị trí có động mạch lớn đi gần ngoài da như nách, bẹn, cổ người nạn nhân.

- Trong trường hợp nạn nhân không tỉnh, nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế. Trong quá trình vận chuyển vẫn thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.

* Chú ý: Khi bệnh nhân có các triệu chứng đau bụng, đau ngực, khó thở, mê sảng, co giật,… thì phải nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Trong quá trình vận chuyển vẫn thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.

* Nếu cấp cứu không kịp thời, bệnh nhân say nắng say nóng dễ mắc các biến chứng nghiêm trọng như tụt huyết áp, tăng men tim, thủng cơ tim, phù phổi, sặc, kiềm hô hấp, suy thận cấp, hoại tử ống thận cấp, hạ đường huyết, rối loạn đông máu, mất trí nhớ,…

4. Biện pháp phòng tránh         

·         Không nên làm việc quá lâu, quá sức ngoài trời nắng hoặc trong môi trường nóng bức, tránh các hoạt động thể lực quá sức nhất là người già và trẻ em.

·         Uống đầy đủ nước khi trời nắng

·         Đi ra ngoài trời nắng cần trang bị mũ nón, quần áo dài để chống nắng

·         Thường xuyên uống nước dù chưa khát, nên uống nhiều nước pha muối hoặc tốt nhất là uống oresol, nước trái cây.

·         Sau khoảng 45 phút hay 1 tiếng làm việc thì nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát từ 15-20 phút , không làm việc lâu và quá sức trong môi trường nắng nóng.

·         Đối với lái xe đang trong môi trường máy lạnh trong xe, tăng nhiệt độ trước khi bước ra khỏi xe ra bên ngoài nắng nóng.

·         Nên sử dụng một số thực phẩm phòng, chống say nắng, say nóng hiệu quả như sau:

- Nước dừa, được mệnh danh là siêu thực phẩm với nhiều chất dinh dưỡng như Kali, magie, muối, đường tự nhiên… giúp cơ thể bớt háo nước, vừa giải nhiệt, chống nắng.

- Dưa hấu có nhiều chất dinh dưỡng, vitamin C chống say nắng tốt. Xoài xanh nhiều vitamin C làm tăng hệ miễn dịch phòng cảm lạnh mùa hè. Ngoài ra còn một số khác như: mướp đắng, dưa chuột, bí ngô…

Hy vọng những thông tin trên có thể giúp cho CBNV  trường mầm non Nghi Ân chúng ta hiểu rõ hơn về say nắng, say nóng, chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống say nắng, say nóng khi thời tiết nắng nắng nóng để bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân mình, gia đình và xã hội